Geen feestdagen voor de dieren

De donkere zes weken komen eraan, en dus naderen ook de feestdagen. Voor sommigen betekent dit een periode van gezellig samenzijn, voor anderen breekt een tijd aan waarin de eenzaamheid nog scherper tastbaar wordt.
Voor veel dieren is het alleszins een bijzonder zwarte periode: wereldwijd belanden miljarden varkens, koeien, kippen, kalkoenen, vissen, kreeften en nog andere dieren in de pot als onderdeel van een ‘feest’maal. Ondanks de vele wetenschappelijke rapporten die overduidelijk wijzen op de desastreuze impact van de veehouderij op de klimaatverandering. Ondanks de alarmerende berichten over het leegvissen van onze oceanen. Ondanks de undercoverbeelden die de vreselijke wantoestanden – zowel voor mens als dier – tonen in de megastallen en slachthuizen. Ondanks de rapporten die de negatieve impact van het eten van dierlijke producten op onze gezondheid aantonen.

In de brievenbus zitten reclamefolders van traiteurs en restaurants die hun met cholesterol en dierenleed overgoten feestmenu’s aanprijzen.

Rond kerstdag en nieuwjaar zullen in de nieuwsuitzendingen weeral beelden te zien zijn van in stukken gesneden dieren in tot de nok gevulde koeltogen. Mensen die hun inkopen doen worden geïnterviewd over wat er bij hen op de feestdis ligt. Kreeft, zalm, foie gras, of voor de verandering eens een combinatieschotel van diverse diersoorten voor de gourmetpannetjes of op de barbecue. Of iets exotisch: krokodil of kangoeroe misschien? En als dessert, taartjes gemaakt met de moedermelk van getraumatiseerde koeien, en eieren van tot kippenvel herleide schrale, pluimloze vogels. In de brievenbus zitten reclamefolders van traiteurs en restaurants die hun met cholesterol en dierenleed overgoten feestmenu’s aanprijzen.

De confrontatie met zoveel dierenleed kan overweldigend zijn en voor veel veganisten is het niet altijd makkelijk om daarmee om te gaan. Psychologe Claire Mann heeft er een nieuwe term voor uitgevonden: vystopia. Het duidt op een existentiële crisis die sommige veganisten ervaren, door het besef van de hebzucht, alomtegenwoordige dierenuitbuiting en het speciesisme in een dystopische wereld.
En ook sociaal zijn de feestdagen niet altijd makkelijke aangelegenheden voor veganisten. Als enige veganist aan tafel zitten en uitgelachen worden. Steken onder en boven water te verduren krijgen. De plezante nonkel die denkt origineel te doen door een stuk koe, kalkoen of kreeftenpoot onder je neus te duwen. ‘t is the season to have your life choices mocked at the dinner table.

Toch bieden deze momenten ook de mogelijkheid om aan activisme te doen. Elk sociaal gebeuren biedt impliciet of expliciet de mogelijkheid om dierenrechten aan te kaarten. Door de keuze van de cadeautjes (een vegan kookboek, een kinderboek waarin het échte verhaal van varkens verteld wordt of een documentaire). Door zelf het feestmaal klaar te maken. Door in je nieuwjaarsbrief rechtvaardigheid en respect, niet alleen voor mensen, maar ook voor andere dieren aan te kaarten. De grote passage in de winkelstraten verhoogt de outreach mogelijkheden van straatactivisme. En alleen al de aanwezigheid van een veganist aan de feestdis kan sommigen tot nadenken doen stemmen.

De plezante nonkel die denkt origineel te doen door een stuk koe, kalkoen of kreeftenpoot onder je neus te duwen.

Hoe je de feestdagen ook doorbrengt, alleen of in groep, als mikpunt van vijandige non-vegans of met gelijkgestemde familie en vrienden. Besef: je staat in je strijd voor dierenrechten niet alleen. Besef: de dieren hebben het duizenden keren erger dan gelijk welke veganist die wordt uitgelachen, gemarginaliseerd of bespot. Besef: je doet het voor de dieren. Besef: jij bent een voorbeeld en een inspiratie. En besef: het gaat vooruit, en jij draagt bij aan die vooruitgang.

Fijne feestdagen allemaal. Ik blijf ervoor gaan. Voor de dieren!

Geertrui Cazaux

Deze tekst verscheen als Column in Magazine #2 van New Ethics.